رشد روانی جریانی است که به صورت مراحل پیوسته ظاهر می‌شود. هر مرحله به صورت طرح و سازمان متفاوتی از تکرار جریان‌های مرحلهٔ قبل است. الگوهای قبلی را می‌توان مقدمه‌ای دانست که به عنوان جزئی از سطح رشد بعدی در می‌آیند.

تجربیاتی که کودکان در دوره بارداری  ، زمان تولد ، ماه‌ها و سال‌های اولیه زندگی خود دارد، بر سلامت ذهنی و جسمی او تأثیر می‌گذارد و در دوران خردسالی  کودک مهارت‌های اصلی برای ادامه‌ی زندگی را می‌آموزد. مراقبت، پرورش و تأمین امنیت کودک در این دوران موجب رشد و تکامل مناسب کودک در ادامه زندگی می‌شود.

هر کودکی در بدو تولد استعدادها و توانمندی های بالقوه ای داردکه در مسیر رشد و تکامل به تدریج ظهور و بروز پیدا می کند ؛ شناخت این توانمندی ها و پرورش استعدادها نیازمند به کارگیری روش های مطلوب است .

در فرآیند رشد کودک، خانواده مهم ترین رکن است و چنانچه به درستی به وظایف اساسی خود عمل کند می تواند موجب رشد ذهنی مناسب فرزند خود شود.

نکات مهم در بهبود رشد روانی کودک :

جلب اعتماد ، تقویت روابط سالم با اطرافیان ، یادگیری ، سازگاری و هماهنگی ، فراگیری خودمدیریتی (خودتنظیمی رفتار ، هیجان و تفکر) ، شکل گیری رفتارها و عادت های مفید و سالم ، ایجاد و رشد اعتماد به نفس و عزت نفس ، خودکنترلی ، استفاده مناسب از تشویق و پاداش ، خاموشی بجای تنبیه ، افزایش خزانه لغات و رشد سریع زبان –  گفتار و ارتباطات ، استفاده مفید از بازی و اسباب بازی ، تقویت درک اجتماعی و بین فردی ، مشارکت در یادگیری و یادگیری جمعی ، بهره مندی از مشاور متخصص و احتراز از مشاورت با غیرمتخصصین